Ik krijg met enige regelmaat de vraag wat de Zhaga-D4i (ZD4i) certificatie nu eigenlijk inhoudt. Is het van belang om ernaar te kijken of niet? Wat heb je eraan? In dit bericht zal ik proberen uitleg te geven over hoe het zit en wat het inhoudt. Of het van belang is kan iedereen dan voor zichzelf beslissen.
Zhaga book 18 is de basis voor ZD4i
Zhaga ontwikkelde book 18 om ervoor te zorgen dat we armaturen makkelijk kunnen uitbreiden. Een “plug en play” methode om een armatuur nieuwe eigenschappen te geven. Het idee is simpel, laten we een armatuur maken in de toekomst kan worden uitgebreid, of “slim” worden gemaakt. Dit zonder dat we daarvoor meteen weer een nieuw armatuur moeten kopen.
Daarvoor moeten een aantal zaken geregeld worden. Het moet eenvoudig zijn om een uitbreiding, sensor of node, aan een armatuur toe te voegen. Dat mag geen grote complicaties met zich meebrengen. Met sensoren kunnen we bijvoorbeeld het licht pas aanschakelen als het donker is. Alleen de armaturen aanzetten als er mensen in de omgeving zijn. Of om bijvoorbeeld stikstof te meten. Met een node kunnen we ervoor zorgen dat met een centrale gecommuniceerd kan worden. Hiermee kan bijvoorbeeld benodigd onderhoud, verkeersdrukte, etc worden doorgeven. Afhankelijk natuurlijk van de toegepaste sensoren.
Het moet werken zonder dat er allemaal complexe acties moeten worden uitgevoerd. Zowel mechanisch, elektrisch als softwarematig moet het eenvoudig zijn. Plug en Play.
Wat is daar dan voor nodig?
Mechanisch
De nodes en sonsors moeten makkelijk kunnen worden gemonteerd. Het openmaken van armaturen en het bijplaatsen van sensoren is veel te complex. Het levert ook veel complicaties op vanwege het moeten voldoen aan de geldende wetgeving. Eerst werd de connector ontwikkeld. Die was nodig om te voorkomen dat we gebruik maken van bestaande systemen die dan mogelijk niet meer compatibel zijn. Dit was eigenlijk het eenvoudigste werk.
De book 18 connector maakt de mechanische en elektrische verbinding mogelijk. Dit zonder het openen van de armatuur. Hiermee wordt het veel eenvoudiger om aan wettelijke bepaling zoals veiligheid en EMC te voldoen.
Daarnaast moet geregeld worden dat de grote van die componenten geen blokkade vormen voor toepassing. Dat wil zeggen er moet voldoende ruimte zijn om sensoren te kunnen plaatsen. Ook moeten de sensoren niet te groot worden dus in book 18 zijn afspraken vastgelegd om op het armatuur voldoende ruimte te reserveren voor sensoren. Ook moeten de sensoren en nodes aan maximale afmetingseisen voldoen.
Elektrisch
Er moet worden vastgelegd welke pen van de connector welke functie heeft. Zowel bij het armatuur als bij de nodes/sensoren moet dat gelijk is. Is dat niet zo dan zou het systeem niet meer werken.
Dit is één deel. Tevens moet ervoor worden gezorgd dat er de sensor of node niet te veel energie verbruikt. Of anders gezegd er moet voor gezorgd worden dat driver het benodigde elektrische vermogen kan leveren. Als het energieverbruik te groot is zal dat problemen opleveren.
Zhaga book 18 legt ook dat vast. Dat betekent ook dat zowel een sensor module als node geplaatst kan worden op 1 armatuur. Dit levert dan geen een probleem op voor de energievoorziening van die sensoren en nodes. Voor de certificatie wordt dan ook gecontroleerd of sensoren en nodes niet teveel energie verbruiken en, dat de driver voldoende energie kan leveren.
Communicatie
Dan moet alles nog met elkaar gaan “praten”. Dit moet digitaal om ervoor te zorgen dat je toekomstige ontwikkelingen verder vorm kunt blijven geven. Hiervoor is het Zhaga consortium de samenwerking aangegaan met de DiiA ofwel de “Digital Illuminaition Interface Alliance” of, zoals ze zich tegenwoordig noemen, de DALI alliance. Deze organisatie heeft het DALI II protocol ontwikkeld. Dit protocol past erg goed bij de Zhaga doelstelling. Er waren wel aanpassingen noodzakelijk om het “Plug en Play” principe mogelijk te maken.
Dit heeft geresulteerd in een aantal aanpassingen in het DALI protocol en een aantal aanvullende eisen aan de driver. De drivers die aan die eisen voldoen worden gecertificeerd volgens het D4i certificatie schema.
Zhaga-D4i
Een D4i driver heeft dus alles aan boord om te kunnen worden gebruikt in een Zhaga-D4i armatuur. De driver kan functioneren met Zhaga-D4i sensoren en nodes. Armaturen die gecertificeerd zijn kunnen zonder problemen toekomstig worden uitgebreid met sensoren en/of nodes. Hiermee kan een armatuur wanneer het nodig is “slim” gemaakt worden. Heb je het niet nodig dan laat je hem gewoon “dom”.
Toepassingen
Er zijn reeds vele toepassingen waar dit voor gebruikt kan worden. Zo is er de mogelijkheid om met een node de armaturen op afstand te monitoren, in en uit te schakelen, het energie verbruik te meten, etc. Ook eenvoudige toepassingen zoals lichtdonker sensoren of bewegingsdetectie kan worden toegepast.
We zien ook veel ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld bluetooth toepassing waarbij armaturen communiceren met andere (niet openbare verlichting) die dan weer reageren op hetgeen in de buurt gebeurt. Vele mogelijkheden zijn er die het beheer en onderhoud vooral kunnen vereenvoudigen.
Voor een overzicht van Zhaga -D4i gecertificeerde producten kijk op de Zhaga website